در دنیای نرم‌افزارهای اوپن‌سورس، مفهومی به نام Fork وجود دارد. فورک یعنی می‌توانید کد یک برنامه را کپی کنید، تغییرات موردنظر خود را اعمال کنید و نسخه‌ای جدید از آن منتشر کنید. این کار به لطف لایسنس اوپن‌سورس ممکن است و معمولاً در دو حالت انجام می‌شود:
- توسعه‌دهنده اصلی دیگر به پروژه رسیدگی نمی‌کند و فرد یا تیم دیگری آن را ادامه می‌دهد.
- کسی ایده‌ها یا ویژگی‌های جدیدی دارد و نسخه‌ی بهتری از نرم‌افزار می‌سازد.
اما ماجرای Automattic (شرکت پشت وردپرس) و WP Engine کمی پیچیده‌تر است.
آغاز ماجرا: یک آسیب‌پذیری امنیتی
ماجرا از ۵ اکتبر ۲۰۲۴ شروع شد. تیم وردپرس اعلام کرد که در پلاگین ACF (Advanced Custom Fields) یک آسیب‌پذیری امنیتی پیدا شده است. این پلاگین که توسط WP Engine ساخته شده، یکی از محبوب‌ترین پلاگین‌های وردپرس برای مدیریت فیلدهای سفارشی است و نسخه رایگان و پولی دارد.
۷ اکتبر تیم WP Engine مشکل امنیتی را برطرف کرد، اما این پایان ماجرا نبود.
ورود Automattic با SCF
۱۲ اکتبر، تیم وردپرس پلاگین ACF را Fork کرد و نسخه‌ای جدید با نام Secure Custom Forms (SCF) منتشر کرد. این نسخه اساساً کپی شده از نسخه پولی ACF بود، اما حالا به صورت رایگان در دسترس قرار گرفت و توسط تیم وردپرس پشتیبانی می‌شود.
مت مولنوگ (خالق وردپرس) اعلام کرد که SCF:
- به‌روزرسانی‌های امنیتی بهتری خواهد داشت.
- فاقد تبلیغات تجاری خواهد بود.
نکته جنجالی اینجا بود که وردپرس پلاگین ACF را از مخزن رسمی خود حذف کرد و حتی بدون اجازه، پلاگین ACF بسیاری از کاربران را به SCF تغییر داد.
واکنش WP Engine و جامعه توسعه‌دهندگان
تیم WP Engine از این اقدام شدیداً انتقاد کرد و گفت:
- ACF دیگر در مخزن وردپرس به‌روزرسانی نخواهد شد و کاربران باید آپدیت‌ها را مستقیماً از WP Engine دریافت کنند.
- این اقدام Automattic را تصاحب (Take Over) و نه فورک واقعی خواندند.
جامعه توسعه‌دهندگان نیز واکنش‌های مختلفی داشتند:
- کاربران عادی: از این تغییر استقبال کردند، چون حالا یک پلاگین پولی را رایگان دریافت کرده‌اند.
- توسعه‌دهندگان: این اقدام را غیراخلاقی دانستند و گفتند باعث کاهش اعتماد به وردپرس می‌شود.
یکی از توسعه‌دهندگان گفت:
«اگر قرار باشد محصولی که می‌سازید را به این شکل کپی کنند، دیگر چرا باید زحمت توسعه بدهید؟»
بحث اخلاقی: فورک یا تصاحب؟
خود عمل فورک کردن در دنیای اوپن‌سورس کاملاً قانونی و حتی رایج است. اما در این مورد:
- SCF جایگزین ACF شد و ACF از مخزن حذف شد.
- Slug (شناسه) پلاگین ACF دزدیده شد و به SCF داده شد.
منتقدان معتقدند این اقدام بیشتر شبیه به تصاحب بوده تا فورک، چرا که فورک کردن زمانی معنا دارد که هر دو نسخه (اصلی و فورک‌شده) به صورت موازی باقی بمانند.
نتیجه‌گیری
این ماجرا فقط یک بحث امنیتی نبود، بلکه درگیری مالی بین دو شرکت بزرگ بود. این اقدامات اگرچه برای کاربران عادی مزایایی داشت، اما باعث نگرانی توسعه‌دهندگان شد. بسیاری معتقدند این رفتار Automattic، به اعتبار وردپرس در جامعه توسعه‌دهندگان آسیب زده است.
برای اطلاعات بیشتر، مقاله منبع را بخوانید:
منبع
